Podcast: Download
Is Boiron een gemoedelijk idealistisch bedrijf dat tegen de stroom van Big Farma in probeert de magische eigenschappen van homeopathie ter beschikking te stellen, of zijn ze net Big-Homeopatica die een gewone Italiaanse blogger voor de rechter daagt omdat hij zich vragen stelt over de werking van hun producten?
Het originele artikel komt uit Science Based Medicine en is geschreven door Steven Novella.
Boiron de gemoedelijke?
Er zijn al veel gevallen geweest van grote bedrijven, organisaties of vermogende particulieren die een blogger wegens smaad dreigden aan te klagen of effectief aanklaagden. Het meest bekende geval is dat van Simon Singh, die door de British Chiropractic Association werd aangeklaagd omwille van zijn commentaar in een artikel. Simon trotseerde het dure en uitputtende juridische proces (vooral zwaar in Engeland). Maar hij is niet zo maar een eenzame blogger. Hij is een succesvol auteur en schreef voor The Guardian. Uiteindelijk werd de BCA gedwongen om de zaak te laten vallen – maar pas nadat de blogging community zich achter Simon schaarde, wat zijn kritiek op de BCA met ordes van grootte uitvergrootte. In alle opzichten was het een PR-ramp.
De blogginggemeenschap als geheel is nogal gepassioneerd over deze kwestie. We bestaan door de mogelijkheid van vrij en open publiek debat over belangrijke kwesties. Binnen de skeptische beweging pakken we een groot aantal controversiële kwesties aan en we houden ons niet in als we kritiek leveren op wat wij zien als pseudowetenschap in de geneeskunde. Natuurlijk volgen we het op wanneer een groot bedrijf de legitieme kritiek van een blogger het zwijgen probeert op te leggen.
Volgens de BMJ is dit weer gebeurd – dit keer bedreigt de internationale homeopathieproducent, Boiron, een eenzame Italiaanse blogger omdat hij het waagde om hun product Oscillococcinum te bekritiseren. De blogger, Samuele Riva, schreef twee artikelen op zijn blog, blogzero.it, bekritiserend wat Mark Crislip van Quackcast “Oh-zo-stom-coccinum” heeft genoemd. De blog is geheel in het Italiaans, maar hij houdt ook een pagina in het Engels bij met updates over de Boiron vs Blogzero affaire.
Het bekritiseren van homeopathie is altijd leuk, want het zit aan het uiterste absurde einde van het spectrum van dwaze pseudowetenschap. Zelfs al heeft het daar zware concurrentie. Maar nu heeft homeopathie het embleem van een fatsoenlijk bedrijf in Boiron gevonden. Dat is een grote multinational in Frankrijk. Boiron is de grootste producent van homeopathische producten in de wereld en de tweede grootste fabrikant van zelfzorgmedicijnen in Frankrijk.
Wat ze met deze kleine blogger uithalen, is naar mijn mening niets minder dan bedrijfsintimidatie. Ze gebruiken hun macht en hun bedrijfsjuristen om te proberen de volledig legitieme kritiek op hun pseudowetenschappelijke producten het zwijgen op te leggen. Natuurlijk zullen ze er alleen maar in slagen die kritiek uit te vergroten.
Riva suggereerde bijvoorbeeld dat Boirons Oscillococcinum geen enkele werkzame stof bevat. Laten we het eens nader bekijken, het bedrijf geeft “Anas Barbariae hepatis et cordis extractum 200CK HPUS” op als actief ingrediënt in dit product. The “200C” betekent dat het vermelde ingrediënt 200 keer werd verdund met een 1:100 verdunning. Seriële verdunning is een grappig ding – een 200C verdunning is het equivalent van 1 ml van het originele ingrediënt verdunnen met een volume water ter grootte van het bekende universum. Dit is heel ver voorbij het punt waar er een redelijke kans bestaat dat er zelfs maar één enkel molecuul van het oorspronkelijke ingrediënt overblijft.
Dus was Riva volledig gerechtigd (zoals vele andere critici) te zeggen dat het 200C product van Boiron geen werkzame stof bevat. In feite is het misleidend van iets dat 200C verdund is, te zeggen dat het een “actief ingrediënt” bevat.
Niet dat het er in dit geval toe doet, omdat het oorspronkelijke ingrediënt op zichzelf al pseudowetenschap is. Mark Crislip geeft de volledige details, hier is zijn samenvatting:
Tijdens de griepepidemie van 1919 kon een arts niet begrijpen dat de artefacten op het microscoopglaasje, waarschijnlijk bellen, zich willekeurig verplaatsten als gevolg van de Brownse beweging. Kijkend naar de weefsels van grieppatiënten door een microscoop, vond hij wat hij dacht dat het niet alleen de oorzaak van griep was, maar de oorzaak van alle ziekten: kleine kokken (ronde bollen), die heen en weer bewogen onder de microscoop. Hij heeft deze wiebelende bubbels in alle weefsels van alle zieke mensen die hij onderzocht, gevonden en dacht dat hij de ware oorzaak van alle ziekten had ontdekt. Pfff. Nog maar eens een oorzaak van alle ziekten. Hij is de enige persoon die ooit deze oscillerende kokken te zien kreeg. Vandaar de naam.
Dat klopt, Oscillococcinum bestaat zelfs niet eens – in wezen neemt Boiron elfenstof en verdunt het tot er niets meer overblijft. De “Anas barbariea hepatis” is in principe eendenlever, die verondersteld wordt het meest geconcentreerde onbestaande Oscillococcinum te bevatten.
Het is pseudowetenschap in het kwadraat.
Boiron beweert dat hun product de symptomen van griep behandelt. Wat laat het bewijsmateriaal zien? (Ja, er is bewijs – iemand heeft de moeite genomen om te testen of verdund elfenstof echt werkt.) Dit is nog een ander interessant verhaal. Oscillococcinum was in het centrum van een andere gênante controverse, deze keer met betrekking tot de Cochrane Collaboration. Zij publiceerden een Cochrane onderzoek van Oscillococcinum voor de griep en de auteurs concludeerden:
Hoewel veelbelovend waren de gegevens niet sterk genoeg om een algemene aanbeveling te maken om Oscillococcinum te gebruiken voor de eerste-lijnsbehandeling van influenza en influenza-achtige ziektebeelden. Verder onderzoek is geboden, maar de vereiste steekproefomvang is groot. Huidige gegevens geven geen ondersteuning voor een preventieve werking van Oscillococcinum-achtige homeopathische geneesmiddelen bij influenza en influenza-achtige ziektebeelden.
Deze herziening werd representatief voor wat er mis is met Cochranes aparte methode van evidence-based medicine (EBM). Merk op dat het bewijs in wezen negatief is, maar met een aantal positieve studies – dat is wat we verwachten bij het bestuderen van een duur placebo vanwege de vooroordelen van onderzoekers en de publicatie. Maar de auteurs concludeerden dat de behandeling “veelbelovend” is en “nader onderzoek gerechtvaardigd”. Een SBM beoordeling van dezelfde gegevens kwamen tot een heel andere conclusie – de gegevens zijn wat we zouden verwachten bij een ineffectieve behandeling. Verder rechtvaardigt de zeer ongeloofwaardige aard van de behandeling (op verschillende niveaus) de conclusie dat het niet werkt, het geen belofte inhoudt en dat geen cent kostbaar onderzoeksgeld meer moet worden verspild om deze fantasie na te jagen.
Uiteindelijk werd het Cochrane onderzoek ingetrokken. We interpreteren dit als een kleine overwinning voor SBM, hoewel we niet weten welke rol, indien al aanwezig, hun kritiek heeft gespeeld in de beslissing om het onderzoek te trekken.
Conclusie
Ik hoop dat Boiron een kruis trekt over hun Oscillococcinum product en dat het de kern wordt van een bredere publieke discussie over homeopathie. Het grootste deel van het publiek begrijpt niet wat homeopathie in feite is. Ze denken dat het “natuurlijke of kruidengeneeskunde” betekent. Ze hebben geen idee dat homeopathie in de eerste plaats gaat over uitgaan van fantasievolle ingrediënten met een dubieus verband met de symptomen en ze dan verdunnen tot onbestaand. Vervolgens laten ze een druppel van het zuivere water dat overblijft op een suikerpil vallen. De resulterende pil zou dan de magische trillingen van de oorspronkelijke stof bevatten.
Deze af te keuren pseudowetenschap die niet thuishoort in de geneeskunde van de 21e eeuw, is de handel van Boiron. Laten we eens zien hoe ze zichzelf en hun producten proberen te verdedigen. Laten we eens kijken hoe ze bloggers en mensen die alleen maar proberen om het publiek de waarheid te vertellen, gaan lastig vallen. Laten we eens horen hoe ze in het openbaar gaan uitleggen hoe luchtbellen in fantastisch verdunde eendenlever de griep kan behandelen.
Op de website van Skepp staat ook een prachtig artikel met als titel: “De eend van 20 miljoen”. Boiron had namelijk maar één eendelever nodig om alle mogelijke Oscillococcinum te produceren voor de rest van zijn bestaan.
Onlangs ontdekte ik een podcast over skepticisme in het Frans. De Belg Jean-Michel Abrassart publiceert namelijk de podcast Scepticisme Scientifique http://pangolia.com/blog/ Ik heb al enkele afleveringen beluisterd, en het is opmerkelijk om vast te stellen dat hij ongeveer dezelfde route als ik gevolgd heeft. Ook geïnspireerd door “The Skeptics Guide to the Universe”, op zoek gegaan naar een skeptische podcast in zijn eigen taal en niet gevonden. Zeker de moeite waard als je Frans begrijpt. Ik heb hem gemaild en hij heeft me gevraagd of hij me mag interviewen voor zijn podcast. Ik hou jullie op de hoogte. Ondertussen heb ik het idee opgevat om een bladzijde op mijn website te wijden aan het oplijsten van skeptische podcasts in andere talen. Regelmatig kom ik anderstalige collega’s en vrienden tegen die me vragen waarom ik onze podcast niet in het Engels doe zodat zij het ook kunnen begrijpen. Wel, heel eenvoudig. Omdat er al zo veel zijn in het Engels.
Dus heb ik op de titelblok van onze website een figuur met vlaggetjes geplakt. Als je daarop klikt kom je op de bladzijde met die lijst. Engelstalige heb ik al genoeg. Met die van Jean-Michel heb nu al een Franstalige podcast en ik heb ook een Italiaanse gevonden. Alleen, wegens gebrek aan kennis van het Italiaans heb ik het nog niet kunnen evalueren. Maar als iemand van de luisteraars dat voor mij wil doen en me erover wil informeren, zal ik zeer dankbaar zijn. Ik zoek ook nog iemand die de tekst over Italiaanse podcasts wil vertalen in het Italiaans en iemand die mijn Duitse tekst wil corrigeren. En tenslotte zoek ik nog skeptische podcasts in het Duits en Spaans, maar ook in alle andere mogelijke talen.
Kritisch Denken is genomineerd voor de European Podcast Awards.
Heb je ondertussen al gestemd? Nee? Dan kan je dat nu nog doen! Je kan nog stemmen tot eind oktober. Op mijn website kan je de link vinden. En je kan meerdere keren stemmen! Vergeet ook niet om je vrienden hiervoor warm te maken.
In de loop der jaren heeft de geneeskunde medicijnen gemaakt van de natuurlijke middelen die echt werken. Alles wat niet werkte, werd in de afvalbak gekieperd. Wel, de alternatieve geneeskunde gaat in die vuilbak rommelen en halen er van alles uit.
Tot de volgende keer.
Wees de eerste om te reageren