Hoe werkt homeopathie (1)

Play

I Thought It Would Be Smaller...Vandaag verkennen we de wondere wereld van de homeopathie. We zullen een homeopathisch recept bereiden en toetsen aan de wetenschappelijke realiteit. Verschillende delen van deze tekst zijn gebaseerd op een aantal artikels die door Skepsis, de Nederlandse sceptische beweging, gepubliceerd werden. Beluister in deze serie ook: Homeopathie deel 2

Transcript
Goeiedag, ik ben Jozef Van Giel en dit is de elfde aflevering van de podcast Kritisch Denken.

Deze podcast blijkt vrij goed te lopen. De voorlaatste aflevering is ondertussen al meer dan 100 keer opgeladen. Als je de vorige aflevering nog niet kon opladen dan moet je in iTunes uitschrijven en weer abonneren. Dat zou moeten lukken. Ik heb het probleem gemeld, maar nog geen oplossing van iTunes gekregen. Ik wil nog Rik Delaet bedanken die bij elke aflevering mijn script naleest en verbeteringen aanbrengt.

Vandaag verkennen we de wondere wereld van de homeopathie. We zullen een homeopathisch recept bereiden en toetsen aan de wetenschappelijke realiteit. Verschillende delen van deze tekst zijn gebaseerd op een aantal artikels die door Skepsis, de Nederlandse sceptische beweging, gepubliceerd werden.

Recept tot het maken van het homeopathische geneesmiddel Natrium Muriaticum D30

Neem 10 ml Natrium Muriaticum D1. Voeg er 90ml alcohol aan toe en schudt 10 keer krachtig vertikaal terwijl je de fles op een houten tafel klopt. Zo bekom je Natrium Muriaticum D2. Neem hiervan 10 ml, voeg er 100 ml alcohol bij en schud opnieuw krachtig. Op deze manier bekom je Natrium Muriaticum D3. Ga zo nog 28 keer verder en op die manier bekom je uiteindelijk Natrium Muriaticum D30.
Het Natrium Muriaticum D1 hoef je niet te kopen. Natrium Muriaticum is keukenzout (in de klassieke chemie Natriumchloride). Natrium Muriaticum D1 maak je door 100 gram keukenzout op te lossen in ongeveer 900 gram (=900 ml) gedistilleerd water.

Laten we deze manier om een medicament te produceren even in detail bekijken.

Het getal van Avogadro

Het getal van Avogadro is een fundamentele fysische constante waarop onder andere de volledige chemie gebaseerd is. Het getal van Avogadro zegt dat er in één mol van een willekeurige stof 6,02 x 1023 deeltjes zitten. Dat is een getal gelijk aan 602 en dan nog 21 nullen.
Een molecule is de kleinst mogelijke hoeveelheid van een stof waarbij die stof nog zijn eigenschappen behoudt. Als je bijvoorbeeld een fles water opdeelt in twee flessen van een halve liter, dan heb je nog altijd twee flessen met water. Dat kan je in principe altijd verder doen tot je een fles hebt waar nog slechts één molecule in zit. Als je die molecule nog eens probeert te delen, dan heb je geen water meer, maar waterstof en zuurstof, stoffen met totaal andere eigenschappen dan water.
Aangezien moleculen zo klein zijn, is het niet praktisch om daarmee te werken. Daarom werkt men in de chemie met een grotere hoeveelheid waarbij het totale aantal moleculen steeds hetzelfde is. Die eenheid noemt men de mol. Een mol is een hoeveelheid deeltjes van een bepaalde stof die overeenkomt met het aantal atomen in 12 gram koolstof. Je kan het aantal gram dat overeenkomt met één mol van een willekeurige stof berekenen als je zijn chemische samenstelling kent. Op die manier kan je berekenen dat één mol keukenzout ongeveer 58 gram weegt.
Met andere woorden, 58 gram keukenzout bestaat uit ongeveer 6,02 x 1023 deeltjes zout.

Goed, laten we nu deze informatie gebruiken om ons medicament te onderzoeken.
We zagen al dat Natrium Muriaticum D1 eigenlijk gewoon 100 gram keukenzout is opgelost tot 1000 ml oplossing. Dat betekent dat er in die liter water, ruwweg 1024 moleculen keukenzout zitten, of een 1 met 24 nullen achter.
Met behulp van Natrium Muriaticum D1 maken we dus Natrium Muriaticum D2 door een tiende van de D1 te nemen en terug 10 maal te verdunnen met alcohol of water. Natrium Muriaticum D2 bevat dus 10 keer minder moleculen zout of 1023 moleculen per liter.
Op die manier kunnen we berekenen dat Natrium Muriaticum D2 1022 deeltjes zout heeft. Dus telkens dat de volgende oplossing gemaakt wordt, valt er een nul weg in het totaal aantal moleculen keukenzout dat er in onze oplossing zit. Op die manier komen we tot de vaststelling dat er in één liter Natrium Muriaticum D24 nog gemiddeld ongeveer 10 moleculen zitten en in Natrium Muriaticum D25 nog gemiddeld ongeveer 1 molecule. Vanaf D26 hebben we dus zuivere alcohol of water. In feite moet je dit anders interpreteren. Bij D26 is de kans dat je één molecule zout vindt in de oplossing is gelijk aan 1 op tien.
Zo verder redenerend, is het eenvoudig om te begrijpen dat de kans dat je één molecule zout vindt in Natrium Muriaticum D30, ongeveer 1 op een miljoen is!

Zuiver alcohol

Natrium Muriaticum D30 is dus zuivere alcohol. Het komt overeen met een oplossing van één molecule zout in een volume oplosmiddel van 1000 m³ alcohol!
Tijdens deze bereiding komen er onvermijdelijk onzuiverheden in het mengproces die uiteindelijk in hogere concentraties in deze oplossing zullen aanwezig zijn dan het oorspronkelijke zout dat bedoeld was.
De D in deze bereiding betekent dat er bij elke stap 10 keer verdund wordt. De D komt van Decimaal. Er zijn ook bereidingen met een C die telkens 100 keer verdunt worden. Tenslotte bestaan er bereidingen met een K. Daarbij wordt het flesje volledig uitgegoten. Voor de volgende verdunning wordt enkel gebruikt wat er aan de wanden van de fles blijft plakken.
Het is interessant om de weten dat verdunningen tot C300 courant zijn dat komt neer op een verdunning waarbij één molecule opgelost wordt in een hoeveelheid oplosmiddel dat groter is dan alle deeltjes uit het volledige heelal.
Ten slotte zullen gebruikers van homeopathie opmerken dat ze soms pilletjes in plaats van drankjes krijgen. Die pilletjes worden verkregen door suiker of zetmeelpilletjes te besprenkelen met een homeopathische bereiding.

Geschiedenis

Heel lang geleden. Ongeveer 6000 jaar geleden was China een machtig keizerrijk met een rijke cultuur en in dat keizerrijk waren er zeer veel geneesheren. En alhoewel veel homeopathie-aanhangers het denken, heeft de geschiedenis van de homeopathie hier niets mee te maken. De geschiedenis van de homeopathie begint als volgt: In 1796 zat Samuel Hahnemann, een Duitse arts, zo goed als aan de grond. Toen kwam hij op een lumineus idee en publiceerde hij zijn bekende similia-regel, die stelt dat ziekteverschijnselen kunnen worden bestreden door een middel toe te dienen dat bij gezonde mensen gelijksoortige verschijnselen oproept. Dit product noemen ze het oertecticum. Daarstraks gaf ik het voorbeeld van de bereiding van Natrium Muriaticum D30. Zoals ik zei is dat opgelost keukenzout. We weten dat keukenzout voor een hoge bloeddruk kan zorgen. Dus zou je dit medicament kunnen gebruiken tegen een hoge bloeddruk. Volgens die zelfde homeopathische redenering zou je koffie als oertecticum kunnen gebruiken voor het bereiden van een middel tegen slapeloosheid en pruimen tegen de diarree.
Voor de verschillende oertectica en hun gebruik, houden de homeopaten boeken bij waarin ze deze allemaal neerschrijven. Om te bepalen welke oertectica gebruikt kunnen worden voor welke behandelingen voeren homeopaten zogenaamde proofings uit. Een proofing bestaat erin dat een gezonde, meestal homeopaat, het oertecticum in onverdunde vorm opneemt en dan noteert welke symptomen hij krijgt. Deze praktijk gaat terug tot de eerste proofing die door Hahnemann zelf is uitgevoerd met kinabast dat gebruikt wordt tegen malaria. Hij meende dat hij zelf gedurende een paar uur malariaverschijnselen kreeg. Daaruit concludeerde hij dat producten die kunstmatig een ziekte oproepen, die ziekte onderdrukt als je het in kleine concentraties neemt.
Het is ook belangrijk om te weten dat bij een proofing werkelijk alles wordt genoteerd. Als de homeopaat kort na het inslikken van het oertecticum plots moet denken aan zijn moeder, dan wordt dat opgeschreven. Ook als hij de nacht daarop droomt dat hij op een onbewoond eiland zit. Als je dan als patiënt op bezoek gaat bij een homeopaat, dan zal hij aan de patiënt ook vragen of hij misschien regelmatig aan zijn moeder denkt en of hij toevallig niet droomde van een onbewoond eiland. Het geheel van deze ervaringen wordt door de homeopaten “het ziektebeeld” genoemd. Dit middel moet tot een sterke verdunning gebracht worden, door telkens krachtig verticaal te schudden. Dat vertikaal schudden wordt bekrachtigd door telkens met het flesje op een houten tafel te kloppen. Voor dit krachtig schudden wordt de geleerde term potentiëren gebruikt.

Veel mensen denken dat homeopathie ongeveer hetzelfde is als kruidengeneeskunde, maar zoals je ziet heeft het daar helemaal niets mee te maken. Kruiden kunnen gebruikt worden als oertecticum in een homeopathisch middel, maar men kan evengoed iets anders gebruiken. Bijvoorbeeld cyanide, eendenlever of hondenstront. Wablief? Te gek? Nee nee! Eendenlever en Hondenstront worden echt gebruikt in homeopathische behandelingen. Je moet maar eens in Google zoeken naar het woord: Excrementum canium. Met een beetje geluk kom je op de website terecht van een homeopathisch bedrijf met de naam “remedia Homeopathie.” remedia-homeopathy Als je verder door de producten op deze website loopt zal je versteld staan van de producten die ze gebruiken. Veel vergiften, en eigenlijk weinig kruiden.

Er wordt ook beweerd dat homeopathie een natuurgeneeskunde is, maar ik zie niet in wat er natuurlijk is in wat ik hierboven beschreven heb. Het enige natuurlijke dat je kan vaststellen in dit ganse proces is dat een homeopathische verdunning niets doet zodat je lichaam op zijn eigen natuurlijk afweersysteem moet rekenen. Maar dat moet het ook doen als je helemaal niets doet.

De nieuwste ontwikkelingen

In 1988 heeft Jacques Benveniste een proef in het labo uitgevoerd dat hij in Nature kon laten publiceren waarmee hij de werking van de homeopathie zou hebben bewezen. De redactie van Nature heeft daarop een team van onderzoekers waaronder James Randi, een goochelaar, naar Parijs gestuurd om de tests te laten onderzoeken. James Randi heeft snel deze tests als frauduleus kunnen ontkrachten. Een assistente van Benveniste verwisselde stiekem de proefbuisjes.
Benveniste ging daarna zelfs nog een stap verder: en leverde homeopathie via het internet. Het volstond om een flesje oplosmiddel onder de boxen van een multimedia PC te plaatsen en de geluiden die via E-mail door Benveniste werden doorgestuurd over het flesje te laten gaan. (een soort toverspreuk).

De dubbelblinde proef op homeopathie

Elk redelijk mens zal, na het horen van bovenstaande theorie, onvermijdelijk vaststellen dat homeopathie zever in pakskes is en dus geen verder onderzoek verdient. Maar een goede scepticus staat open voor alles en als iemand toch een bewijs kan leveren voor deze behandeling, dan moeten we die verder kritisch onderzoeken. Als daar dan uit volgt dat er inderdaad een bewijs is voor de werking, dan zullen we met plezier ons ongelijk toegeven.

Sommige homeopaten beweren dat je de werking van homeopathie niet kan bewijzen met behulp van wetenschappelijke methodes omdat homeopathie een behandeling is die elke patiënt als individu behandelt. Die bewering op zich stelt de homeopathie al voor een eerste zeer groot probleem. Hoe kun je kennis opdoen en de homeopathie ontwikkelen als een effectieve behandeling als er geen enkele methode bestaat om te testen of het inderdaad werkt? Maar de wetenschappelijke methodes hoeven de mechanismen achter een proces niet noodzakelijk te begrijpen om te testen of iets wel werkt. Als iets een effect heeft, dan kan je dat onderzoeken. Een beproefde methode hiervoor is de dubbelblinde proef.

Het grote voordeel van deze proeven is dat je de werking van een medicament niet hoeft te begrijpen om toch te kunnen testen op zijn werkzaamheid. Eén van de belangrijkste argumenten tegen de homeopathie is dat er op homeopathische producten geen goed uitgevoerde dubbelblinde proeven bestaan met een positief resultaat. Alle publicaties die door homeopaten met de grote trom worden voorgelegd zijn ofwel niet dubbelblind ofwel is de populatie veel te klein. De homeopaten hebben hier een uitleg voor. “De homeopathie houdt zich bezig met de ziekte én de patiënt, zodat elk symptoom uniek is en bijgevolg een unieke behandeling vraagt”. De homeopathie gaat zelfs nog een stap verder. Als je dezelfde patiënt, met dezelfde ziekte naar 20 homeopaten stuurt zullen ze 20 verschillende medicamenten voorschrijven. Nochtans is het, zelfs in die omstandigheden, perfect mogelijk om een dubbelblinde proef uit te voeren:

Aangezien elke behandeling uniek is kan je niet de werking op één homeopathisch middel meten. Je kan wel de werking van homeopathie in het algemeen meten. De proef gaat als volgt: Je neemt een duizendtal patiënten. Je neemt een twintigtal homeopaten. De homeopaten onderzoeken elk een vijftigtal patiënten. Op basis van de homeopathische methoden schrijven ze aan hun patiënten de medicatie voor die ze nodig hebben. De patiënten gaan met dit voorschrift naar een aangestelde apotheker die hem het medicament geeft. Alleen, de helft van de patiënten krijgen een placebo in plaats van het homeopathisch middel. De patiënten en de homeopaten weten niet of de patiënt het homeopathisch middel krijgt of een neppil. De homeopaten volgen de ziekte verder op en maken verslag op (genezen of niet). Tenslotte controleert de onderzoeker of het aantal genezen patiënten die de bereiding kregen die de homeopaten voorschreven betekenend groter is dan bij deze die het placebo krijgen. Deze proef zou perfect werken ondanks de restricties die homeopaten leggen op hun praktijk (uniek etc.). En toch heeft nog nooit enige homeopathische organisatie een dergelijke proef gepubliceerd met positief resultaat. Er zijn wel al meerdere dergelijke proeven gedaan met negatief resultaat. In een latere podcast ga ik dieper in op dubbelblinde proeven.

Onze tijd is op en er is nog zoveel te vertellen. In de volgende aflevering gaan we verder en bekijken we enkele wetenschappelijk verklaringen voor de homeopathie, met welke gevolgen we geconfronteerd worden als de homeopathie echt zou werken, waarom zoveel mensen erin geloven. Tenslotte zullen we kijken welke logische misvattingen binnen de homeopathie gebruikt worden.

Lees verder in aflevering 2: Homeopathie deel 2

Citaat
Dan rest ons nog het citaat. Het citaat van deze aflevering is eigenlijk geen citaat, maar de titel van een kunstwerk. Francisco Goya. Iedereen weet natuurlijk dat Goya een Spaanse kunstschilder was uit de 18de eeuw. Goya leefde tussen 1746 en 1828. Hij heeft veel werken gemaakt die zeer sterk de ziel van de kijker raakt, zoals de derde mei en Saturnus verslindt zijn zonen. Het werk dat ik op het oog heb is een ets met de naam: El sueño de la razón produce monstruos en dat betekent:

“De vermoeidheid van de rede produceert monsters”

Ik denk dat de homeopathie zo’n monster is.

Tot de volgende keer.

50 Reacties

  1. Jefke zei:

    Jan,
    Ik denk dat hier onze, nochtans interessante, discussie eindigt. In je laatste reactie vind ik enkel nog ad-hominem argumenten. http://kritischdenken.info/drogreden/ Dus valt onze discussie stil.
    Ik zal je reacties niet weghalen. Ik denk dat het juist een goede oefening is in kritisch denken voor mensen die het lezen. En misschien kom ik tot de vaststelling dat jij wel degelijk gelijk had als ik het allemaal later nog eens nalees.

    Het zoeken naar mijn woonplaats was waarschijnlijk niet zo moeilijk. Ik hoop dat dat geen bedreiging is. Uiteindelijk zag ik deze discussie vooral als een intelectueel spel. Ik hoop dat jij dat ook vond.

    24 juni 2009
    Antwoord
  2. ridelo zei:

    Ik was de discussie even uit het oog verloren maar ben nu weer bijgebeend. Ik zou er nog graag een staartje willen aan breien. Voor ik verder ga moet ik zeggen dat ook ik een “vooringenomen scepticus” ben. En dus tot Jefke's kamp behoor.
    Beide debaters zijn in staat om hun ideeën behoorlijk te formuleren. Toch kunnen ze niet tot een vergelijk komen. Als ik het goed heb begrepen was Jan's turning point zijn genezing na inname van het middel Causticum. Dat (en vele andere getuigenissen) heeft hem over de streep getrokken. Als redelijk denkend mens – en dat is hij – mag hij niet uitsluiten dat zijn genezing toeval kan zijn geweest. En dat dat ook een mogelijkheid is voor de vele andere getuigenissen die hij aanhaalt.
    Hij zegt overigens dat homeopathie en reguliere geneeskunde complementair zijn. Dan vraag ik me af welke criteria hij gebruikt om voor het een of het ander te kiezen. Naar de homeopaat gaan als de gewone geneeskunde zijn geval heeft opgegeven? Dan kan dat alleen maar zijn portemonnee schaden. Of eerst naar de homeopaat lopen? Durft hij dat aan in geval van een ernstige ziekte? Of past hij beide methodes tezamen toe? Hoe weet hij dan wat hem heeft genezen?
    Jan is iemand die zijn zaak hartstochtelijk kan verdedigen. Ik zou hem graag aan onze kant hebben. Hopelijk dat hij nog eens nadenkt en Jefke's argumenten eens opnieuw bestudeert.

    25 juni 2009
    Antwoord
  3. Jan Snauwaert zei:

    Wel, hoewel je zelf zegt een vooringenomen scepticus te zijn, toch bedankt voor je positieve inbreng en je compliment.
    Je wilt me overhalen naar jullie kamp over te gaan. En, om die beslissing (zeg je niet letterlijk zo, is mijn interpretatie) te stimuleren moet ik nog eens nadenken over de factor toeval en Jefke's argumenten. Jefke's argumennten zijn niet nieuw, ik kende ze al lang en ze worden steeds weer gebruikt om de homeopathie aan te vallen. Het fameuze getal van Avogadro en de definitie van een molecule als de kleinste eenheid van een stof die nog de (fysische/chemische) eigenschappen van die stof heeft. Als homeopathie inderdaad zou werken, zou dat nogal fameuze konsekwenties hebben, omdat ondermeer dat laatste (de definitie van een molecule) helemaal herzien zou moeten worden. Dat dit nog niet is gebeurd, is m.i. te wijten aan het ter plaatse blijven trappelen van beide kampen, de homeopathie enerzijds en de allopathie anderzijds. Het is in dit geval natuurlijk ook aan de homeopathie om dringend te proberen die situatie te veranderen, en inderdaad proberen meer en beter experimenteel materiaal te verzamelen en ook proberen eindelijk eens een theoretische ondersteuning van hun discipline voor te stellen, die niet “zweeft”, maar goed onderbouwd en coherent is. Ook dat lijkt me nog altijd niet gebeurd. Ik loop dus niet over naar het kamp van de “vooringenomen sceptici”, maar ben toch ook vragende partij naar de homeopathie toe.
    De criteria die ik gebruik om voor homeopathie ipv allopathie te kiezen zijn vrij eenvoudig: indien de aandoening chronisch is (meer en meer het geval dezer dagen), verdient de homeopathie m.i. zonder meer de voorkeur. Allopathie bestrijdt dan alleen symptomen, brengt heel dikwijls heel negatieve bijwerkingen met zich, kortom geneest niet en is dikwijls ook duur(der). Homeopathie kan in zulke gevallen wel genezen. Het vinden van een goede homeopaat is evenwel lastig. Ik moet eerlijk toegeven dat ik hierin op eigen houtje te werk ga (ik beschik over enkele “materia medica”, die evenwel voor verbetering vatbaar zijn – ze zijn reeds “oud”), en dat er dus – ondanks mijn goed geïnformeerd zijn en blijven – nogal wat “vallen en opstaan” mee gepaard gaat. Ik behaalde er ook al (persoonlijke) successen mee (zoals overlaatst), die ik inderdaad niet toeschrijf aan toeval omdat het “resultaat” m.i. te duidelijk was en te duidelijk gekoppeld aan homeopathie. Ik hang dus zeker de homeopathie niet blindelings aan, en begrijp dat er, onder andere, nog grote theoretische moeilijkheden te overwinnen zijn. Ik denk dat we er in de komende jaren nog veel over zullen horen.

    Beste groeten
    Jan

    25 juni 2009
    Antwoord
  4. ridelo zei:

    Ik schreef een “vooringenomen scepticus” met aanhalingstekens om de ironie ervan te onderlijnen. Die twee woorden zijn met elkaar in tegenspraak. Jij bent sceptisch ten opzichte van de geneeskunde met bewezen werking (en bijwerkingen… akkoord). Ik ben sceptisch ten opzichte van de homeopathie omdat ze niet bewezen is met wetenschappelijk onderbouwde resultaten. Ik ben nooit een aanhanger van de homeopathie geweest. Daarvoor wist ik net iets te veel van chemie af. Maar ik heb wel een aantal jaren vitamine C geslikt op aanraden van Linus Pauling, die, ondanks het feit dat hij Nobelprijswinnaar chemie was, op het eind an zijn leven niet bewezen geneeskunde begon aan te bevelen. Zo zie je maar dat je moet oppassen met autoriteitsargumenten. Ook heb ik een tijd Sint Janskruid extract genomen en voelde ook verbetering voor mijn depressie. Maar ik heb nooit kunnen uitmaken of dat kwam door het kruid of door de placebowerking. Lichte depressie is zo'n aandoening waarbij dit soort zaken moeilijk is uit te maken. Er spelen zoveel factoren een rol.
    Wanneer zou ik homeopathie accepteren? Wanneer het in een aantal dubbelblinde experimenten zijn werkzaamheid zou aantonen. Kan je je voorstellen welk een kostenbesparing dit zou uitmaken? Met een korreltje of druppeltje werkzame stof zou je, na voldoende verdunning, de bevolking van hele continenten kunnen genezen. Daar zou iemand immens rijk mee kunnen worden en iedereen zou er wel bij varen.
    Je bent een intelligent iemand. Blijf zoeken. Leer vooral je niet op te winden over mensen die niet voetstoots met je akkoord gaan. Ik wil niet neerbuigend doen maar durf ook jezelf eens in vraag te stellen. Ik heb het al zo vaak moeten doen.

    30 juni 2009
    Antwoord
  5. Jan Snauwaert zei:

    Ridelo,

    Ok, ik kan leven met je laatste bijdrage. Toch één belangrijke opmerking: ik denk helemaal niet dat ik sceptisch sta tegenover de reguliere geneeskunde. Ik sta er wel echt kritisch tegenover. Dit is een belangrijk onderscheid. Een scepticus zal, vanuit zijn vooringenomenheid (“vooringenomen scepticus” is, by the way, geen contradictio in terminis), van tevoren al alles wat zijn vooringenomen stellingname maar zou kunnen enigerlei verzwakken of ontkrachten, van de hand wijzen. Hij vindt daarbij altijd wel één of andere drogreden, of meerdere, om dit te doen. Hij probeert dikwijls ook anderen in zijn scepticisme mee te sleuren.
    Iedereen is in zekere mate vooringenomen. Daar valt niet aan te ontkomen, filosofisch gezegd is dat te wijten aan onze “eindigheid” als mens. Dus ben ik dat ook enigszins. Ik ben evenwel niet sceptisch. Als iets op objectief overtuigende wijze mijn vooringenomenheid in vraag stelt, dan zal ik dat ook doen. Ik zal desgevallend mijn vooringenomenheid moeten corrigeren en bijstellen, of zelfs fundamenteel herzien. Om een voorbeeld te geven: ook ik ken veel van scheikunde en fysica, door mijn opleiding en door interesse. Als ik dus goedschiks alles aanneem waar daar gezegd wordt, kan ik niet tegelijkertijd aannemen dat homeopathie kan werken. Daar ik het te sterk experimenteel ondervonden heb dat het wél werkt (bijvoorbeeld – er zijn talloze ander vbn – voor jicht, depressie, pijn, slapeloosheid, hoge bloeddruk, …), ben ik als rationeel mens genoodzaakt enkele grondslagen van die wetenschappen in vraag te stellen. Dat moet de logische conclusie zijn. Dat, en, zoals gezegd, het sterker wetenschappelijk opbouwen van experimenteel “bewijs”-materiaal voor homeopathie, als dat mogelijk is. Dat moet mogelijk zijn, op één of andere manier, indien homeopathie inderdaad werkt (waaraan ik dus niet meer twijfel). En dat zal dan ook, laten we hopen binnenkort, gebeuren.
    By the way, ik heb nooit gebruik gemaakt van authoriteitsargumenten. Dat soort argumenten vind ik te zwak, want te subjectief, of te vooringenomen.
    Dus, conclusie: kritisch zijn vind ik ok, sceptisch zijn niet.

    30 juni 2009
    Antwoord
  6. Jefke zei:

    In wikipedia staat dit:
    http://nl.wikipedia.org/wiki/Scepticisme

    Filosofisch scepticisme

    Het filosofisch scepticisme is de filosofische stroming die stelt dat de menselijke geest van nature onbekwaam is om iets met zekerheid te weten.

    Wetenschappelijk scepticisme

    Het wetenschappelijk scepticisme is gerelateerd aan het filosofisch scepticisme. Het is een belangrijk onderdeel van het empirisme, dat in de wetenschap wordt gebruikt. Men gaat er hier vanuit dat de theorie de waarneming moet volgen. Aan de hand van deze waarneming wordt een nieuw model gemaakt of een oud model getoetst. Men onderzoekt in het wetenschappelijk scepticisme of het model de waarnemingen kan verklaren. Ook onderzoekt men of de waarneming herhaald kan worden. Wordt er niet aan deze voorwaarden voldaan, dan dient het model of de waarneming verworpen te worden.

    30 juni 2009
    Antwoord
  7. ridelo zei:

    Jan,

    Ik heb een vaag vermoeden dat jij scepticisme definieert als een soort dogmatisme, dat jij een scepticus ziet als iemand die koppig bij zijn ideeën blijft ondanks alle redelijke tegenargumenten. Op die manier praten we wel wat langs elkaar door. Zo iemand past helemaal niet in het sceptisch plaatje. Ik plak hier even de site waar je de doelstellingen van SKEPP kan nalezen: http://www.skepp.be/omtrent-skepp/doelstellingen
    Zoals je ziet komt dit meer overeen met jouw definitie van 'kritisch denken' dan met jouw definitie van 'scepticisme'.
    En wat je eigen ervaringen met homeopathie aangaat: daarmee ga je nooit de rest van de kritisch denkende mensheid overtuigen. Zou je voetstoots van mij aannemen dat vanmorgen Michael Jackson in een stralend wit kleed aan mij is verschenen en dat ik dat zo'n intens overtuigende ervaring vond dat niemand eraan zou mogen twijfelen. Ik denk het niet. Het zou in tegenspraak zijn met onze huidige (wel nog onvolledige) kennis van onze wereld. Je zou met sterkere argumenten dan je eigen ervaring moeten komen aandragen. Hetzelfde geldt voor homeopathie en nog wat andere gelijkaardige fenomenen zoals astrologie, chiropraxie, helende kristallen… Enfin, vul het lijstje maar verder aan.
    Maar ik vond het prettig om met je te discussiëren omdat ik voel dat je op de lange duur voor redelijke argumenten vatbaar bent. Mag ik vragen hoe oud je bent?

    1 juli 2009
    Antwoord
  8. Jan Snauwaert zei:

    Ridelo,

    Ik ben altijd voor redelijke argumenten vatbaar, niet alleen “op de lange duur”. Alleen zijn er geen redelijke argumenten tegen de homeopathie. Het feit dat ze niet door de huidige wetenschappelijke kennis kan verklaard worden, of er zelfs mee in tegenspraak zou zijn, is geen redelijk argument contra, alleen een vermoeden, in dit geval een wantrouwen tegenover. Met het delen van mijn eigen ervaring zal ik mensen die a priori tegen homeopathie gekeerd zijn niet over de streep halen. Daar steek ik ook mijn energie niet in, want het is nutteloos. Mensen met een open geest daarentegen, zullen allicht wel geïnteresseerd zijn in mijn persoonlijke getuigenis en zullen allicht zelf verder op onderzoek uitgaan. Misschien zelfs op zoek gaan naar een (goede) homeopaat. En dat op zichzelf is heel waardevol en kan van enorme betekenis zijn voor hun algehele gezondheid. Dat is het eigenlijke punt: “investigate!”. Je gezondheid is het waard. Doe het evenwel onder deskundige begeleiding. Heb je een huisdokter die vooringenomen is tegen homeopathie (terwijl hij er in wezen zo goed als niets van af weet?)? Probeer hem zo ver te krijgen dat hij aanvaardt dat je ook een homeopaat raadpleegt. Wil hij dan niet aanvaarden, dan is mijn raad in deze dat je op zoek gaat naar een betere huisdokter. Mijn eigen huisdokter bv. bekent mij dat hij niet deskundig is op dat vlak en dat hij mij in mijn homeopathie-experimenten laat begaan (baat het niet dan schaadt het niet, denkt hij misschien wel).
    Wat Michael Jackson betreft: ik zou hem liever vervangen door Yasmine in die verschijning in het stralend witte kleed (dit beeld heb je zeker overgenomen uit het Nieuw Testament? soit) , maar dat geheel terzijde en bedoeld als off the record joke.
    De uitgangspunten van SKEPP lijken mij op het het eerste zicht niet in tegenspraak met wat ik “kritisch denken” zou noemen. Alleen zou het nooit in me opkomen kritisch denken als sceptisch denken te omschrijven. In haar eerste bepaling herken ik iets dat SKEPP allicht ook stilzwijgend tegen homeopathie wil inbrengen, nl. het zich richten op (of: tegen) pseudo-wetenschappelijke verklaringen. Dat vind ik zelf idd het jammere, dat er bij monde van homeopathen regelmatig van die pseudo-wetenschappelijke verklaringen komen, die de homeopathie meer schade berokkenen dan goed doen.
    Mijn leeftijd is hier verder niet echt relevant in dit debat, denk ik. Anderzijds is het ook geen geheim, ik kan je dus meedelen dat ik 49 jaar ben.
    Als ik ooit eens een . Ter info: ik heb sedert ik kind was last van verhoogde bloeddruk (is een klacht die ik nog niet homeopatisch heb opgelost), en pas sedert begin 2008 is dit nu perfect onder controle met een bekende ACE-inhibitor. Nu ik denk (eindelijk) mijn homeopatisch constutioneel middel gevonden te hebben, zal ik deze medicatie afbouwen, vervangen door het homeopatische middel en regelmatig de bloeddruk controleren. Met placebo krijgt men namelijk primaire hoge bloeddruk hoegenaamd niet onder controle. Dat kan, of kan niet – dat moet het experiment uitwijzen – een volgende hoofdstuk zijn in mijn “getuigenissen” over homeopathie. Hoedanook, positief of negatief, ik zal alleen maar de echte toedracht meedelen.

    2 juli 2009
    Antwoord
  9. Jefke zei:

    Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    2 juli 2009
    Antwoord
  10. ridelo zei:

    Jan,

    Ik kan het niet beter verwoorden dan met de youtube filmpjes die Jefke hier presenteert. Spijtig dat er geen Nederlandse versies van zijn.
    Een goede raad: wat je ook probeert, respecteer toch maar de grenzen van het redelijke. Laat je nooit verleiden om voor ernstige kwalen reguliere, evidence based geneeskunde te vervangen door homeopathie of iets dergelijks. Dan kan het 'in my humble opinion' alleen maar je portemonnee schaden.
    Wij horen nog wel hoe het verder met je medicatie zal aflopen. Niet dat ons in de een of andere richting dat zal kunnen overtuigen om de hierboven opgesomde redenen. Zie het filmpje over open- en closedmindedness.

    3 juli 2009
    Antwoord
  11. ridelo zei:

    Ik had je laatste post nog niet gelezen toen ik de mijne instuurde. Heb je ook de commentaren op het artikel gelezen? Allemaal van closed minded mensen waarschijnlijk.
    Ik zalhomeo pas serieus nemen als iemand mij zal kunnen uitleggen hoe niet-aanwezige moleculen de eigenschappen van water of suiker kunnen veranderen.

    3 juli 2009
    Antwoord
  12. Jan Snauwaert zei:

    ridelo,

    Dank voor je sympathieke betrokkenheid. Ondertussen is me wel duidelijk geworden dat we inderdaad fundamenteel verschillend zijn. Zou ik inderdaad omschrijven als het verschil tussen een scepticus en een kritisch denkend mens. Ik zal nooit een scepticus worden. Maar toch, je bent me toch, ondanks het fundamentele verschil, sympathiek. Het ga je goed!

    3 juli 2009
    Antwoord
  13. Jefke zei:

    Jan,
    Ridelo wees al op de commentaren op het artikel dat je aangeeft.
    Meer algemeen kom je regelmatig dat soort artikels tegen die door de alternatieve gemeenschap met de grote trom worden publiek gemaakt. Dus, artikelen die eigenlijk niet echt positief zijn voor hun argumenten alternatief interpreteren om hun zaak te verdedigen. Zo is onlangs een acupunctuur onderzoek gepubliceerd waaruit bleek dat placebo-acupunctuur het beter deed dan echte. Acupuncturisten concludeerden daaruit dat placebo-acupunctuur verder moet worden onderzocht. Nee, de juiste conclusie van die studie is dat acupunctuur niet werkt. (tot er een betere studie komt die aantoont dat het wel werkt).
    Bovendien neemt men een tweeslachtige houding aan door eerst te beweren dat wetenschappelijke methoden niet dienen om hun therapie aan te tonen (heb je hierboven ook al gedaan), maar er als de kippen bij is als er iets wetenschappelijks gepubliceerd wordt dat nog maar een opening zou kunnen geven voor verdere bewijsvoering.
    Die manier van werken noemt men “cherry picking”. Ik heb het in één van de afleveringen in “kersenpluk” vertaald. Bij kersenpluk neem je enkel de rijpe vruchten en laat je die die je niet aanstaan hangen.

    Wat die youtube filmpjes betreft: Die van Bushwood was inderdaad om te lachen, maar “al lachend zegt de zot de waarheid”. Het andere filmpje vond ik voor mezelf een eyeopener. Ik heb daar veel van geleerd. Maar voor alle duidelijkheid, ze waren niet bedoeld als bewijzen. (Je hebt trouwens eerder al gemeld dat je mensen die alles willen bewijzen minacht).

    3 juli 2009
    Antwoord
  14. Jan Snauwaert zei:

    Jefke,

    Je houdt wel vol, dat moet ik je nageven. Maar ik ook, hoor 😉 .
    Nu, wat die laatste link betreft: het gaat hier duidelijk over wat ik maar algemeen “het paranormale” zal noemen, met een zogenaamd “medium” om dat paranormale als het ware in het hier en nu te “activeren”. Ik heb hier geen ervaring mee, ik zal het niet a priori afwijzen, al ruikt het voor mij naar charlatanerie. Of het allemaal domme mensen zijn die daarin participeren durf ik samen met jou betwijfelen. Misschien zijn ze eerder wanhopig (en sommige ervan inderdaad niet al te snugger), en bereid om in van alles en nog wat te geloven. De praktijk van de homeopathie, waar ik wél heel wat persoonlijke ervaring mee heb, lijkt van buitenaf enigszins op dat paranormale gedoe, hoewel. Hét vervelende punt bij homeopathie lijkt me evenwel niet of het zou werken of niet (het werkt, heb ik bij herhaling gemerkt), maar wél dat we er nu al meer dan 200 jaar niet in slagen te verklaren waarom het werkt. En zelf heb ik, geef ik eerlijk toe, ook geen wetenschappelijke verklaring hiervoor. Het is echter wel heel belangrijk – en dat is ook een punt dat de homeopatische praktijk zelf nog meer dan nu het geval is, moet zien te consolideren – dat het voor een hele waaier aan aandoeningen en ziektes (met de klemtoon op chronische ziektes) werkt. Maar, en dat geef ik ook toe, er zijn ook hoogstwaarschijnlijk veel (hoeveel weet ik niet, ik ben geen homeopaat en heb hierover geen cijfergegevens) gevallen van mislukking in de homeopathie, met andere woorden, ook veel gevallen waarin ook homeopathie niet blijkt te werken, of ten hoogste een beetje palliatief. Zoals dat procentueel gesproken ook (??) heel dikwijls het geval is met allopathie (maar dan op een adnere manier, want voor chronische ziektes boekt allopathie opvallend weinig succes).

    7 juli 2009
    Antwoord
  15. Jan Snauwaert zei:

    Correctie op vorige post: er moest uiteraard staan dat de homeopathie al meer dan 100 jaar geen verklaring heeft voor de werking ervan (ipv 200 jaar; ik ben soms wat te kritisch).

    7 juli 2009
    Antwoord
  16. Jan Snauwaert zei:

    Wel, ik lijk verstrooid te zijn vandaag: 200 jaar was toch juist!!

    7 juli 2009
    Antwoord
  17. Jefke zei:

    Jan,
    Die 200 jaar was wel juist, maar ik denk dat je bedoelde “geen verklaring” (zoals in je eerste correctie staat) terwijl je in je oorspronkelijke tekst “geen” vergeten was.

    Ik denk dat we ondertussen beiden goed weten wat elkaars standpunten zijn. Het was voor mij in ieder geval een interessante discussie.
    Alleen nog één opmerking: “allopatisch” is een term dat enkel door homeopaten gebruikt wordt.

    7 juli 2009
    Antwoord

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.